![](/media/lib/546/n-mozg-4aa3e36cc4f24573359167d9e543153f.jpg)
Polscy naukowcy szukają metod wczesnej diagnostyki alzheimera
17 kwietnia 2023, 11:34Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM), Politechnika Poznańska oraz neurolodzy i psychiatrzy chcą opracować nową, bezinwazyjną metodę diagnozowania choroby Alzheimera na wczesnym etapie. Jak podkreślono na stronie UAM, w celu przeprowadzenia badań pilotażowych w projekcie naukowcy planują zgromadzić grupę około 50 osób zagrożonych rozwojem choroby, a także podobną grupę kontrolną.
![](/media/lib/546/n-delfiny-dee7d170bff29280e76b271ec0e15cc5.jpg)
Zwierzęce ofiary wojny. Delfinom i morświnom w Morzu Czarnym grozi wyginięcie
13 kwietnia 2023, 11:04Naukowcy z Uniwersytetu Rzeszowskiego (UR) donoszą, że w ciągu zaledwie trzech miesięcy najnowszej agresji Rosji na Ukrainę w Morzu Czarnym wymarło około 20% waleni. Uczeni, którzy o wynikach swoich badań poinformowali na łamach pisma Biology Letters, obawiają się, że żyjące w Morzu Czarnym delfiny i morświny mogą wymrzeć. Problem jest tym większy, że wszystkie trzy gatunki waleni w Morzu Czarnym – morświn zwyczajny, delfin butlonosy i delfin zwyczajny – są gatunkami zagrożonymi.
![](/media/lib/545/n-badania-dna-w-vasamuseet-ef2b30816028fb482c81732190851654.jpg)
Gdy Vasa tonął, na jego pokładzie znajdowała się kobieta
11 kwietnia 2023, 09:48Wspaniały galeon Vasa, wybudowany na polecenie Gustawa Adolfa na wojnę z I Rzeczpospolitą, zatonął w 1628 roku podczas dziewiczego rejsu po przepłynięciu zaledwie 1300 metrów. Wrak odnaleziono ponad 300 lat później, wydobyto, a okręt zrekonstruowano. Można go podziwiać w specjalnie zbudowanym muzeum. Jednak prace badawcze nad okrętem i tym, co wraz z nim znaleziono, wciąż trwają i wciąż przynoszą niespodzianki. Właśnie okazało się, że na pokładzie w chwili zatonięcia jednostki znajdowała się kobieta.
![](/media/lib/545/n-wulkanizm-ccc521942abc9cdb076861c1c3b452ac.jpg)
Średniowieczne kroniki pozwoliły na uściślenie dat wielkich erupcji wulkanicznych
6 kwietnia 2023, 10:12Obserwujący niebo średniowieczni mnisi wnieśli udział do współczesnej wulkanologii. Międzynarodowy zespół badawczy, pracujący pod kierunkiem uczonych z Uniwersytetu w Genewie, przeanalizował średniowieczne kroniki, rdzenie lodowe i pierścienie drzew, co pozwoliło na precyzyjne datowanie jednych z największych erupcji wulkanicznych w historii ludzkości. W ten sposób uzyskali nowe informacje dotyczące jednego z najbardziej aktywnych wulkanicznie okresów na Ziemi.
![](/media/lib/545/n-jajabialystok-ed4bcf80721436e9a2145b89842b943d.jpg)
Niezwykłe jaja na Uniwersytecie w Białymstoku
5 kwietnia 2023, 12:10W holu Wydziału Biologii Uniwersytetu w Białymstoku (UwB) można oglądać ekspozycję „Ptasie pisanki”. Na wystawie prezentowane są jaja 19 gatunków ptaków, w tym przedstawicieli polskiej awifauny (np. czajki zwyczajnej, myszołowa zwyczajnego i bataliona), 3 gatunków pingwinów czy emu. Wiele innych jaj zaprezentowano na barwnych planszach.
![](/media/lib/544/n-bielik-6f8e4386b8c637ecc6918302d0dd858f.jpg)
Martwe bieliki w pobliżu Żmigrodu. Truciciel zabił też ich młode
3 kwietnia 2023, 11:46W Nadleśnictwie Żmigród znaleziono dwa martwe bieliki. Ptaki zostały otrute, a sprawcą jest człowiek. Martwe zwierzęta trafiły do Kliniki Katedry Epizootiologii Ptaków i Zwierząt Egzotycznych Wydziału Medycyny Weterynaryjnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Tamtejsi naukowcy określili wiek ptaków oraz przyczynę ich śmierci.
![](/media/lib/544/n-weddela-a0099c7abeb680e5b9b5f261f513bf08.jpg)
Cyrkulacja głębinowa może znacznie spowolnić. Ocean czekają wielowiekowe niekorzystne zmiany
3 kwietnia 2023, 09:50W ciągu najbliższych trzech dekad cyrkulacja antarktyczna może spowolnić o ponad 40%, stwierdzają naukowcy z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii. Taka zmiana będzie niosła ze sobą poważne konsekwencje dla oceanów i klimatu.
![](/media/lib/544/n-esnazodiak-c0eecd0a2b8817cb12c12f69ca57ffb2.jpg)
Odnowili wyjątkowy egipski zabytek. W świątyni w Esna można podziwiać znaki zodiaku
29 marca 2023, 10:12Niemiecko-egipski zespół odsłonił kolejny fragment kolorowego odrestaurowanego sufitu w świątyni w Esna. Tym razem odnowiono reprezentację niebios, w skład której wchodzi kompletny zestaw znaków zodiaku. Przedstawienia zodiaku są bardzo rzadkie w egipskich świątyniach. Zodiak to część astronomii babilońskiej i nie pojawia się w Egipcie przed okresem ptolemejskim, wyjaśnia profesor Christian Leitz z Uniwersytetu w Tybindze.
![](/media/lib/543/n-mozg2-87211c6b7958dffb1e421527c68a67b5.jpg)
Niewidomi lepiej wyczuwają bicie własnego serca niż widzący
27 marca 2023, 09:47Naukowcy z Instytutu Psychologii UJ oraz Karolinska Institutet zauważyli, że osoby niewidome lepiej od widzących wyczuwają bicie własnego serca. To odkrycie sugeruje, że po utracie wzroku mózg lepiej wyczuwa sygnały dobiegające z wnętrza organizmu.
![](/media/lib/543/n-wjosa-2f8341f565ac4e24b65bdef7d13018d7.jpg)
Ekolodzy mają powód do radości. Jedna z ostatnich dzikich rzek uznana parkiem narodowym.
21 marca 2023, 12:40Albańscy ekolodzy odnieśli znaczące zwycięstwo. Jedna z największych swobodnie płynących rzek Europy, Wjosa, została uznana za park narodowy. Ochroną objęto 127 km2 rzeki, jej okolic i dopływów. Udało się więc ocalić wyjątkowe miejsce. Jeszcze 4 lata temu rząd Albanii planował wybudowanie na Wjosie 8 zapór, które miałyby wytwarzać energię. Zapory zmieniają naturalny przepływ rzek, prowadza do zmian temperatury wody, gromadzenia się osadów, zmian chemicznych i zakwitów toksycznych glonów